Wanneer ik met de bus naar New York City wil, loop ik eerst zo’n kwartier te voet voor ik mijn bushalte bereik. Luie-ik vind zo’n wandeling meestal niet zo fijn. Behalve afgelopen maand dan. De herfst luidde namelijk niet alleen de tijd in van kleurrijke bladeren, kastanjes, dennenappels en nog meer springende eekhoorntjes, maar ook Halloween!
Halloween
Halloween is ontzettend populair in Amerika. Reeds in augustus zag ik in de winkels versiering te koop om je huis om te toveren tot de perfecte horror-extravaganza! Toegegeven, de Amerikanen gaan er soms best ver in, beetje kitsch zelf, maar mijn wandelingen naar de bus werden plots een stuk interessanter!
Amerikanen zoeken niet alleen voor alles een reden om een feestje te vieren, maar ze zoeken ook steeds een reden om hun huis aangenaam te versieren. In de periode voor Halloween hebben ze het nog over “harvest decoration” (oogstversiering). Of zoals ik het noem: herfstversiering.
Niet alle huizen hadden dus skeletten die uit de grond leken te kruipen of spoken die in de bomen waren gevlogen, maar zowat elke voordeur had op zijn minst een krans met vrolijke warme herfstkleuren.
In New York zag ik de meer ‘fancy’ versiering. Zoals de tafelset die je bij Macy’s kon kopen…
Of de enge kostuums!
En zelfs het huis van Psycho was te vinden in New York: op het dak van de MET!
Op verschillende plaatsen in Amerika was er ook een expo van de Rise of the Jack O’Lanterns. ’t Ventje en ik trokken naar zo’n tentoonstelling en werden verwonderd door zo’n 5.000 pompoenen die uitgekerfd en verlicht werden tot de meest prachtige kunstinstallaties!
Alle foto’s van deze expo kan je bekijken op de Facebookpagina van Latcho Drom.
Halloween, commercieel?
Het woord Halloween is afkomstig van het woord All Hallows Eve (Allerheiligenavond). Het is dus geen truc van de Amerikanen om meer pompoenen te verkopen, maar een eeuwenoude traditie dat teruggaat op de Kelten en de christenen.
Kelten droegen op 31 oktober, hun Oudejaardsavond genaamd ‘Samhain’, maskers om boze geesten af te weren en de oogst te vieren. Samhain was ook een feest waar de doden herdacht werden. Het is dan ook niet toevallig dat christenen later rond dezelfde periode Allerzielen ‘vierden’ door op 2 november in lompen gekleed de dorpen rond te gaan om te bedelden om brood. In ruil voor het brood werd een gebed opgezegd voor de doden. Eigenlijk de voorloper van de trick-or-treat-optocht.
De Amerikanen hebben overigens niet alleen Halloween om hun doden te herdenken. Op Memorial Day (telkens de laatste maandag van mei) worden in principe de gesneuvelde Amerikaanse militairen herdacht. Intussen heb ik echter begrepen dat heel wat Amerikanen die dag ook tijd uittrekken om andere overledenen te eren.
Ik vind Halloween alvast erg fijn. Het vrolijkt niet alleen mijn buurt op, maar ook de mensen. In de herfst worden de dagen nu eenmaal korter. Heel wat mensen die de eerste tekenen van een winterblues tonen en zich een beetje depri beginnen voelen. Welk middeltje werkt er beter dan dat je je mag uitleven als een andere persoon? Meer zelfs, je mag je meest donkere kant van jezelf laten zien!
Vergeet ook niet dat ze in Amerika geen carnaval hebben, dus voor velen is dit dé uitgelezen kans om zich helemaal te laten gaan. Reeds maanden op voorhand wordt het perfecte kostuum bedacht en gaan ze all the way om iemand anders te kunnen zijn.
Allerheiligen
In Amerika is er geen officiële feestdag op 1 november om Allerheiligen te vieren. Heb ik dat gemist? Nee. Niet echt. Uiteindelijk is Allerheiligen in België in dat opzicht even commercieel als Halloween. Als een zot lopen alle Belgen plots naar het kerkhof om er chrysanten te gaan neerpoten. Het enige positieve dat ik hier in zie is dat er op zijn minst nog eens de tijd genomen wordt om de graven op te poetsen. Hoe cru dit ook klinkt: misschien is dat wel de stiekeme reden achter Allerheiligen. Opdat men niet zou vergeten om de zerken proper te houden. Want het moet gezegd: het is niet meteen het fijnste werk.
Het is een beetje zoals Valentijn. Heb je Valentijn nodig om je geliefde te verrassen met iets leuks? Is het enkel die dag dat je zegt: “Ik zie je graag!”? Heb je Allerheiligen écht nodig om de doden te herdenken? Doe je dat niet op andere momenten van het jaar? Zoals op je geliefdes verjaardag, sterfdag of tijdens dat ene liedje?
Eerlijk? Ik vergeet 1 november bijna altijd. Ware het niet dat moeder en ik meestal een aantal dagen voordien richting Duitsland rijden om onze jaarlijkse Duitse inkopen te doen. Naast de Leberkäse, worsten, zuurkool en Duits brood, houden we ook een stop bij een bloemenwinkel. In België is er meestal maar één bloem te zien op het kerkhof: de chrysant. In Duitsland is een graf meestal iets wilder, dichter bij de natuur en maken ze meestal grote bloemstukken die een langere tijd kunnen meegaan.
Dus kopen we in Duitsland vaak onze bloemstukken voor de graven van onze familie in België. Misschien is dat gek, maar we tonen graag onze eigenheid. Bovendien zijn de graven van onze familie steeds makkelijk te vinden op 1 november tussen de chrysanten. Gelukkig vind je ook bij ons in België de laatste jaren meer en meer andere mogelijkheden waardoor er toch wat origineler uit de hoek kan gekomen worden.
Chrysanten voor onze geliefden
Toen ik onlangs in New York liep en de verzorgde mini-tuintjes zag van de New Yorker viel er me slechts één bloem op: de chrysant. Duidelijk de Amerikaan zijn favoriete bloem om op dit moment in de voortuin te planten. Het deed me denken aan onze 1 november. Hoe anders de bloem hier geassocieerd wordt. Het straatbeeld in Amerika wordt op dit moment veelal vrolijk opgefleurd door de chrysanten. Ja, zelfs onze kerkhoven lijken er een beetje blijer door, vind je niet?
Misschien is het zo slecht nog niet om de chrysant te kiezen als bloem op het kerkhof. Logischerwijs werd de chrysant gekozen omdat het een sterke plant is dat zelfs de meest kille momenten kan overleven en tegelijkertijd de meest warme, troostende kleuren heeft. Wanneer ik foto’s zoals bovenstaande bekijk vind ik het toch een indrukwekkend iets. Ik denk dan: “Kijk, da’s typisch Belgisch.” Het zijn zo van die momenten dat alle Belgen in dezelfde voetsporen treden en zonder dat ze het goed beseffen een saamhorigheidsgevoel creëren. Alsof de rijen met bollen van chrysanten een grote schouder zijn waarop je kan uithuilen.
Toen ik in Australië over onze traditie op 1 november sprak zag ik de Australiërs me met verstomming aankijken. Enerzijds vonden ze het wel fijn dat we een dag hadden om de doden te herdenken, maar ze vonden het erg luguber om te horen dat we vooral chrysanten voor het graf zetten. Net zoals bij ons vieren de Australiërs moederdag op de tweede zondag van mei. Met wat geluk kunnen wij de eerste meiklokjes aan onze mama’s geven, maar in Australië is het dan putje winter. Drie maal raden welke bloem zij het meest geven op moederdag? Juist ja: de chrysant.
Halloween voorbij = op naar Kerst!
Nog voor ik “Trick or treat” kon zeggen ging ik al naar een kerstmarkt in New York. Ik had gedacht dat het oogst-thema wel nog even zou blijven hangen. Tenslotte is er op 24 november nog Thanksgiving. Heel wat Belgen die een kalkoen op Kerst serveren, maar ik associeer kalkoen toch meer met herfst.
In ieder geval is de ijspiste in het Rockefeller Center reeds geopend bij de start van oktober en werden op 29 oktober de eerste schaatsen aan de voeten gebonden in Bryant Park. Ook een kerstmarkt staat reeds te pronken in Bryant Park. Vooral de kraampjes vind ik erg gezellig en origineel. Op deze markt geen houten chaletjes, maar wel glazen serres. Helaas ook geen Glühwein of jenever, maar wel warme choco en zowat alles van street food dat je je maar kan bedenken!
